Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Print
- Τύπος ψηφιακού υλικού: Κείμενο
- Χώρα: Αλβανία
- Περιοχή: Βόρεια της Μοσχόπολης
- Σημείο ενδιαφέροντος: Μοσχόπολη
- Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Κορυτσάς
- Δικαιώματα Χρήσης: ΝΑΙ
- Περιγραφή:
- Γεωγραφικές συντεταγμένες: lat: 40.645636 lng: 20.603053
- URL από ιστότοπο:
- Κείμενο:
Ο παλαιός μητροπολιτικός ναός της Ζωοδόχου Πηγής, κατά τη κομμουνιστική περίοδο, μετατράπηκε σε μουσείο, αφού προηγουμένως γκρεμίσθηκε το επάνω μέρος του, ο τρούλος και τα κωδωνοστάσια. Στις 2 Αυγούστου 1994, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος τοποθέτησε τον θεμέλιο λίθο για την ανέγερση του νέου καθεδρικού ναού, αφιερωμένου στην Ανάσταση του Χριστού. Ο ναός θα κάλυπτε το τεράστιο κενό που δημιούργησε η κατεδάφιση πολλών ναών σ΄ αυτή την πόλη, η οποία διακρίνεται για την Ορθόδοξη παράδοσή της. Οι πόροι για την ανέγερση του καθεδρικού ναού εξασφαλίσθηκαν από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, ο οποίος, στις δύσκολες εκείνες εποχές δήλωνε χαρακτηριστικά: «Όταν μας πετροβολούν, εμείς χρησιμοποιούμε τις πέτρες για να κτίζουμε».
Ο νέος καθεδρικός ναός ανεγέρθηκε σε μεγάλο οικόπεδο, στο κέντρο της πόλεως. Είναι σταυρόσχημος, με τέσσερις κόγχες, με τρούλο στο κέντρο, κυκλικό περιστύλιο στις τρεις πλευρές και δύο κωδωνοστάσια. Ο ναός έχει επενδυθεί εξωτερικά με πέτρα και διακοσμητικά κεραμικά στοιχεία. Στην κατακόμβη–υπόγειο υπάρχει ναός, βαπτιστήριο, αίθουσα συγκεντρώσεων κ.λπ. Τον ναό κοσμεί καλλιτεχνικό ξυλόγλυπτο τέμπλο. Με τη συμβολή των πιστών, οι τοιχογραφίες του ναού έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί. Το εντυπωσιακό αυτό έργο εγκαινιάσθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο στις 7 Αυγούστου 2004, με συμμετοχή των Σεβ. Μητροπολιτών Βερατίου κ. Ιγνατίου, Κορυτσάς κ. Ιωάννου και Φλωρίνης κ. Θεοκλήτου.
Το Βυθκούκι βρίσκεται είκοσι χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Κορυτσάς και νοτίως της γειτνιάζουσας Μοσχόπολης. Υψώνεται σε ορεινό έδαφος, και περιβάλλεται από ψηλά βουνά, τα οποία δημιουργούν ένα πολύ όμορφο και γραφικό φυσικό τοπίο. Κατά τη διάρκεια του 17ου–18ου αιώνα, το Βυθκούκι σημείωσε υψηλή οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, εφάμιλλη της Μοσχόπολης, γεγονός που μαρτυρείται από τους περίτεχνους ναούς του. Αριθμούσε μεγάλο αριθμό συνοικιών και περίπου 14 ναούς και μονές, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η Μονή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Η Μονή βρίσκεται σ’ έναν λόφο στη βορειοανατολική πλευρά του σημερινού χωριού Βυθκουκίου. Το μοναστήρι που περιλαμβανόταν στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της μητρόπολης Καστοριάς, οικοδομήθηκε σταδιακά. Αρχικά κτίσθηκε το κτήριο των κελιών το 1709. Το 1736 ακολούθησε η ανέγερση του ναού των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, ο οποίος αγιογραφήθηκε το 1755 από τους αδελφούς Αθανάσιο και Κωνσταντίνο από την Κορυτσά. Ο ναός των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ρυθμού βασιλικής με τρούλο, οικοδομήθηκε το 1759 από τον ηγούμενο της μονής Νίκο Ταράσιο και αγιογραφήθηκε το 1763-1764 επίσης από τους αδελφούς Αθανάσιο και Κωνσταντίνο. Το 1761 φιλοτεχνήθηκε το τέμπλο του ναού. Από το μοναστηριακό συγκρότημα σήμερα σώζεται το καθολικό των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και ο ναός των Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, που βρίσκεται ανατολικά του εξωτερικού τοίχους της μονής και αργότερα χρησίμευσε ως κοιμητηριακός ναός. Τα υπόλοιπα κτίσματα της Μονής καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Σύμφωνα με τον κώδικα της Κορυτσάς, η μονή των Αποστόλων διέθετε: «ἐν Κορυτσᾷ […] ἐξ ἀφιερωμάτων κτηματικήν περιουσίαν εἰς ἐργαστήρια, τά ὁποῖα φέρουσι πρόσοδον περί τάς δέκα χιλιάδας». Επίσης, ο Αραβαντινός αναφέρει σχετικά με τη Μονή των Αποστόλων, τα εξής: «Εἰς τίτλον κι δικαίωμα τοῦ μοναστηρίου τούτου κληρικός ἐλεοθέτης διαμένων εἰς Βενετίαν ἠγόρασεν αἰωνίως τόν φόρον τοῦ ζυγίου, ἶνα τό ἐτήσιον εἰσόδημα αὐτοῦ διαβιβάζηται τῷ Ἠγουμενευόντι, ὡς καί διαβιβάζετο μέχρι τῆς ἐκπνεύσεως τοῦ βενετικοῦ κράτους κατά τό 1797 πρός ὄφελος αὐτοῦ» (Ἀραβαντινὸς Π., Περιγραφὴ τῆς Ἠπείρου, τ. 1, σ. 118 καὶ σημ. 1.)
Κείμενο: Andi Rembeci
- Εικόνα:
- Εικόνα υψηλής ευκρίνειας:
- Παρατηρήσεις:
Rembeci A. (editor-in-chief), Construction work of the Orthodox Autocephalous Church of Albania during the years 1992-2017. Vol 3: Holy Metropolis of Korça, Tirana: Ngjallja Publishers, 2018. (Published also in Albanian and Greek).
Hoppe Lyn., Resurrection. The Orthodox Autocephalous Church of Albania 1991–2003. Tirana: Ngjallja publisher, 2004.
Thomo P., Kishat pasbizantine në Shqipërinë e jugut, Tiranë: Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, 1998, σσ. 57-61.
Rembeci A., “The codex of the Metropolis of Korça and Selasphorus (17th - 19th centuries): Information about the culture in Korça area”, Monumentet 52 (2011-2014), ed. Institute of Monuments of Culture, pp. 109-112.
Μαρτινιανὸς Ἰ., Συμβολαὶ εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Μοσχοπόλεως. Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Τιμίου Προδρόμου κατὰ τὸν ἐν αὐτῷ κώδικα (1630-1875), ἔκδ. Δημητρίου Δημητράκου, Ἀθήνα 1939.
Μαρτινιανὸς Ἰ., Ἡ Μοσχόπολις 1330-1930, ἐν Θεσσαλονίκῃ 1957.
Μοσχόπολις, Διεθνές Συμπόσιο, Θεσσαλονίκη 31 Όκτ. - 1 Νοεμβρ. 1996, εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών - Μακεδονική Βιβλιοθήκη, άρ. 91, Θεσσαλονίκη 1999.